Văn hóa - Thông tin

Trung tâm Kiểm soát bệnh tật khám sàng lọc bệnh lao lưu động tại xã Bế Văn Đàn, huyện Quảng Hòa. Ảnh: Trọng Thụ

Theo báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới, Lao vẫn là một trong những căn bệnh truyền nhiễm gây tử vong cao trên thế giới. Mỗi ngày có gần 28.000 người mắc và hơn 4.100 người chết vì bệnh lao. Kể từ năm 2000, với những nỗ lực toàn cầu nhằm chống lại bệnh lao, ước tính khoảng 66 triệu người đã được chữa khỏi. Chấm dứt bệnh lao ở Việt Nam nghĩa là tránh đi cái chết không đáng có của hơn 10.000 người một năm hiện nay và hàng trăm ngàn gia đình không phải lo lắng vì có người mắc lao.

Việt Nam hiện vẫn là nước có gánh nặng bệnh lao cao, là một trong 30 nước có gánh nặng bệnh lao kháng đa thuốc cao nhất thế giới. Có hơn 172.000 người mắc bệnh và 10.400 người chết vì bệnh lao (báo cáo WH0 2020). Trong đó, 63% bệnh nhân lao thường, 98% bệnh nhân lao kháng thuốc và gia đình đối mặt với những chi phí thảm họa - nghĩa là chi phí cho việc chẩn đoán và điều trị bệnh lao vượt quá 20% thu nhập hàng năm của cả hộ gia đình. Đầu tư cho chấm dứt bệnh lao là đầu tư cho phát triển bền vững. Chấm dứt bệnh lao ở Việt Nam nghĩa là tránh đi cái chết không đáng có của hơn 10.000 người một năm hiện nay và hàng trăm ngàn gia đình không phải lo lắng vì có người mắc lao.

COVID-19 và lao đều là 2 căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, lây lan qua không khí, ảnh hưởng đến sức khỏe con người nhung bệnh lao vẫn chưa được quan tâm đúng mức. Bệnh lao là kẻ giết người thầm lặng. Không ai bị mắc lao mà tử vong ngay, bệnh thường kéo dài âm thầm và phát hiện muộn. Từ khi phát bệnh đến khi tử vong thì đã lây sang rất nhiều người khác. Vì vậy, phát hiện sớm, chủ động truy vết không những cứu sống cho người bệnh mà còn giảm nhanh nguồn lây lan cho cộng đồng và giảm nhanh dịch tễ bệnh lao.

Bệnh lao nguy hiểm nhưng có thể chữa khỏi hoàn toàn khi được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, đồng thời giúp chúng ta ngăn chặn nguồn lây lan tại cộng đồng. Vì vậy, người bệnh cần đến khám và làm các xét nghiệm tại phòng khám chuyên khoa lao khi có các dấu hiệu sau:

Ho kéo dài trên 2 tuần (ho khan, ho có đờm, ho ra máu) là triệu chứng nghi lao quan trọng nhất. Ngoài ra còn kèm theo các triệu chứng như: gầy sút cân, kém ăn, mệt mỏi; sốt nhẹ về chiều, ra mồ hôi trộm ban đêm; đau ngực, đôi khi khó thở.

Các biến chứng do bệnh lao gây ra bao gồm:

Ở phổi: biến chứng do lao gây ra là suy hô hấp, tâm phế mãn, tràn khí màng phổi, tràn mủ màng phổi, giãn phế quản, giãn phế nang.

Ở Não - màng não: gây liệt chi, liệt 1 nửa người, động kinh, rối loạn tiền đình.

Ở xương khớp: hủy hoại xương khớp (cột sống, khớp háng, khớp gối...).

Để hạn chế chế các biến chứng do bệnh lao gây ra, ngay khi phát hiện ra mình có dấu hiệu nhiễm lao, người bệnh cần đến cơ sở y tế gần nhất để được khám và chẩn đoán chính xác. Việc điều trị lao phải được tiến hành càng sớm càng tốt. Thuốc điều trị lao được Nhà nước cấp miễn phí.

Nguyên tắc điều trị bệnh lao

Trong điều trị lao, bệnh nhân lao tuyệt đối không được bỏ thuốc ngắt quãng dù chỉ 1 ngày vì đó là khoảng thời gian mà vi khuẩn lao hồi phục và tấn công trở lại.  Phối hợp các thuốc chống lao: mỗi loại thuốc chống lao có tác dụng khác nhau trên vi khuẩn lao (diệt khuẩn, kìm khuẩn), do vậy phải phối hợp ít nhất 3 loại thuốc chống lao trong giai đoạn tấn công và ít nhất 2 loại thuốc trong giai đoạn duy trì.

Dùng thuốc đúng liều: mỗi loại thuốc có một nồng độ tác dụng nhất định; nếu dùng liều thấp sẽ không hiệu quả và dễ tạo ra các chủng vi khuẩn kháng thuốc, dùng liều cao dễ gây tai biến. Dùng thuốc đều đặn: các thuốc chống lao phải được uống cùng một lần vào thời gian nhất định trong ngày và uống trước và sau bữa ăn ít nhất 2 giờ để thuốc được hấp thu tốt nhất. Phải dùng thuốc đủ thời gian và theo 2 giai đoạn tấn công và duy trì: giai đoạn tấn công kéo dài 2, 3 tháng nhằm tiêu diệt nhanh  số lượng lớn vi khuẩn để ngăn chặn các đột biến kháng thuốc. Giai đoạn duy trì kéo dài 4 - 6 tháng nhằm tiêu diệt triệt để các vi khuẩn Lao để tránh tái phát.

Trong suốt thời gian điều trị, bệnh nhân không tự ngưng thuốc hoặc bỏ thuốc vì uống thuốc không đều đặn, lúc uống  sáng, lúc tối, nhớ lúc nào uống lúc nấy... sẽ giảm hiệu quả điều trị. Vi khuẩn lao rất dễ kháng thuốc lao. Nồng độ thuốc diệt vi khuẩn lao không đủ hiệu lực sẽ tạo cho vi khuẩn lao kháng thuốc, gây khó khăn cho công tác điều trị về sau. Ngoài ra còn tạo nguồn vi khuẩn lao  kháng  thuốc lây lan cho người thân và cho cộng đồng. Trong quá trình điều trị có thể có tác dụng phụ của thuốc lao xảy ra. Nhẹ: nổi mề đay, ngứa, mệt mỏi, đau nhức các khớp lớn (hội chứng giả gút). Nặng: sốc phản vệ, viêm gan, vàng da, đau bụng nôn ói, viêm trợt da. Nếu có những dấu hiện trên, người bệnh nên báo ngay cho bác sĩ điều trị biết để có hướng xử trí.

Dự phòng bệnh lao

Bệnh lao là một bệnh lây truyền, lây chủ yếu qua đường hô hấp từ người bệnh lao phổi có vi khuẩn lao trong đờm sang người lành khi tiếp xúc, tuy nhiên bệnh lao có thể phòng và điều trị được.

Phòng bệnh lao là áp dụng các biện pháp nhằm giảm nguy cơ nhiễm vi khuẩn lao: Giảm nguy cơ nhiễm lao bằng thay đổi hành vi của người bệnh (vệ sinh hô hấp) nhằm làm giảm các hạt nhiễm khuẩn ra môi trường, dùng khẩu trang hoặc ít nhất có khăn che miệng khi tiếp xúc nói chuyện với người khác, khi hắt hơi, ho, khạc đờm vào giấy hoặc ca cốc, bỏ đúng nơi quy định, rửa tay xà phòng thường xuyên; cần phơi chăn, chiếu, vật dụng của bệnh nhân lao ra nắng mỗi ngày. Nhà cửa cần thoáng mát, sạch sẽ; tiêm phòng vắc xin BCG: giúp cho cơ thể hình thành miễn dịch chống lại bệnh lao khi bị nhiễm lao. Người tiếp xúc, đặc biệt là trẻ em dưới 5 tuổi tiếp xúc với bệnh nhân lao phổi cần được đưa đến cở y tế khám lao và điều trị lao tiềm ẩn. Việc điều trị lao tiềm ẩn có thể ngăn ngừa tới 90% nguy cơ phát triển bệnh lao.

Đối với những người bị tiểu đường, suy dinh dưỡng, người có HIV/AIDS, người hút thuốc lá, người tiếp xúc trực tiếp với nguồn lây, người sử dụng các thuốc giảm miễn dịch kéo dài như: Corticoid, hóa chất điều trị ung thư… rất dễ bị bệnh lao, do đó phải thường xuyên khám sức khoẻ định kỳ để phát hiện sớm bệnh lao.

Bệnh lao có thể chữa khỏi hoàn toàn nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, đúng phác đồ, đủ thời gian. Thuốc điều trị bệnh lao được cấp miễn phí. Người bệnh không được tự ý bỏ điều trị vì như vậy bệnh không khỏi mà còn sinh ra lao kháng thuốc, điều trị càng khó khăn. Trong quá trình điều trị người bệnh cần thực hiện nguyên tắc đúng - đủ - đều (đúng phác đồ; đủ thuốc, đủ thời gian; đều đặn hàng ngày). 

Chủ đề ngày thế giới phòng chống lao năm 2022 của Việt Nam là “Giảm thiểu tác động của COVID-19 - Tập trung nguồn lực - Tăng cường phát hiện bệnh lao”. Chủ đề trên nhấn mạnh năm 2022 này sẽ là lúc để chúng ta giảm thiểu những tác động của dịch bệnh, thích ứng an toàn với dịch bệnh trong bối cảnh mới, đặc biệt là tập trung, huy động mọi nguồn lực cho công tác phòng, chống lao, trong đó tăng cường, chủ động sàng lọc, phát hiện sớm bệnh lao. Hãy chung tay hành động vì một Việt Nam không còn bệnh lao.

Mai Hoa

Đại diện đơn vị cung cấp máy hướng dẫn sử dụng cho y, bác sĩ BVĐK tỉnh và Trung tâm Y tế huyện Hoà An.

Đại diện Tập đoàn Vingroup đã trao 3 máy cho BVĐK tỉnh và 2 máy cho Trung tâm Y tế huyện Hoà An.

Máy thở hồi sức cấp cứu Evita V600, Evita V300 và Savina 300 classic cho phép người sử dụng dễ dàng di chuyển bên trong khu vực bệnh viện; có thể sử dụng cho nhiều bệnh nhân, từ trẻ sơ sinh cho đến người lớn, từ thở không xâm nhập cho đến xâm nhập; có khả năng mở rộng và đa năng, cung cấp chất lượng thông khí cao.

Việc tiếp nhận máy thở chức năng cao do Tập đoàn Vingroup tài trợ sẽ góp phần nâng cao hiệu quả công tác hồi sức cấp cứu cho bệnh nhân, nhất là các bệnh nhân mắc COVID-19 có diễn biến nặng trên địa bàn tỉnh.

Kim Cúc

    Theo thông báo số một một bảy ba, ngày 07 tháng 3 năm 2022 của Sở Y tế về việc phân loại đánh giá, xác định cấp độ dịch COVID-19 trên địa bàn tỉnh Cao Bằng. Thành phố Cao Bằng được đánh giá phân loại cấp độ 3 (địa bàn có nguy cơ cao, trong đó có 6 đơn vị xã, phường cấp độ 3, gồm: Sông Hiến, Sông Bằng, Hợp Giang, Tân Giang, Ngọc Xuân, Đề Thám; 4 đơn vị cấp độ 2 gồm: Hoà Chung, Duyệt Trung, Vĩnh Quang, Hưng Đạo và 1 đơn vị cấp độ 1 là xã Chu Trinh. 
        Để thực hiện có hiệu quả “mục tiêu kép”, vừa phòng chống dịch, vừa bảo đảm hoàn thành các chỉ tiêu phát triển Kinh tế, xã hội năm 2022, đồng thời chuẩn bị tốt các điều kiện phục vụ mở cửa lại hoạt động du lịch, kích cầu du lịch trong điều kiện bình thường mới theo tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về “thích ứng linh hoạt, an toàn, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh COVID -19. 
       Ngày 13/3/2022, Uỷ ban nhân dân thành phố Cao Bằng đã có văn bản chỉ đạo các đơn vị, phòng ban, đoàn thể Thành phố; Ủy ban nhân dân các xã, phường và các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn thành phố về triển khai các biện pháp an toàn, linh hoạt, kiểm soát tốt công tác phòng, chống dịch bệnh COVID- 19.
       Theo đó, các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân và nhân dân trên địa bàn thành phố Cao Bằng tiếp tục triển khai áp dụng nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 tương ứng theo cấp độ dịch cấp 3 (nguy cơ cao) theo Quyết định số 2156 ngày 15/11/2021 của Uỷ ban nhân dân tỉnh Cao Bằng ban hành Quy định tạm thời một số biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 để “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID -19” đối với từng cấp độ dịch trên địa bàn tỉnh Cao Bằng. Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố yêu cầu:
       - Không tổ chức hội họp, tập huấn, hội thảo quá 50 người, Trường hợp đặc biệt phải được sự đồng ý của cấp trên trực tiếp và đảm bảo đầu đủ các biện pháp 5K phòng chống dịch bệnh Covid 19; 100% người tham gia phải được tiêm đủ liều vắc xin hoặc đã khỏi bệnh COVID 19 hoặc có xét nghiệm SARS-CoV-2 âm tính còn hiệu lực theo quy định. Không tổ chức ăn uống sau khi kết thúc các cuộc họp, hội nghị tổng kết.
      - Đề nghị người dân không ra khỏi nhà khi không có việc cần thiết, hạn chế di chuyển vì đang trong vùng dịch nguy cơ cao. Tiếp tục tuyên truyền, vận động yêu cầu Nhân dân khi tổ chức đám cưới, đám hiếu đơn giản, gọn nhẹ đảm bảo nghiêm túc các quy định về phòng, chống dịch COVID-19.
      - Từ ngày 15/3/2022, các địa điểm tham quan du lịch trên địa bàn và các hoạt động biểu diễn văn hoá, nghệ thuật, thể dục, thể thao được hoạt động theo quy định. Đối với các hoạt động tôn giáo, tín ngưỡng tại các cơ sở thờ tự trên địa bàn thành phố được phép mở cửa trở lại.  Các cơ sở kinh doanh các dịch vụ có nguy cơ lây nhiễm cao như làm tóc, làm đẹp, mát xa, vũ trường, karaoke, quán bar, internet, trò chơi điện tử, phòng tập thể dục, phòng gym, bi a, bể bơi được hoạt động nhưng không quá 50% công xuất. Tuy nhiên khi tổ chức các hoạt động, các đơn vị tổ chức phải có kế hoạch, chịu trách nhiệm triển khai các biện pháp đảm bảo phòng, chống dịch COVID19 theo hướng dẫn của Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch;  Bộ Y tế, 100% người lao động phải được tiêm vắc xin đủ liều hoặc đã khỏi bệnh Covid -19 và có xét nghiệm SARS-CoV-2 âm tính còn hiệu lực.
      + Đối với các dịch vụ ăn uống (Nhà hàng, quán ăn; trà đá vỉa hè; hàng ăn nhanh…) được hoạt động tối đa không quá 50% lượng khách cùng một thời điểm. Chủ nhà hàng, nhân viên phục vụ, người lao động tại nhà hàng, quán ăn phải được tiêm đủ liều vắc xin hoặc đã khỏi bệnh COVID-19 hoặc có xét nghiệm Sát cô vy 2 âm tính còn hiệu lực. 
      + Ban quản lý chợ, các chủ siêu thị, chủ doanh nghiệp bố trí nhân viên (tổ, đội) phân luồng, giãn khoảng cách khách hàng tại cửa ra vào chợ, siêu thị, cửa hàng, thực hiện nghiêm các biện pháp 5K trong phòng chống dịch COVID -19. Định kỳ đánh giá nguy cơ lây nhiễm COVID-19 tại cơ sở sản xuất kinh doanh, xét nghiệm ngẫu nhiên định kỳ hằng tuần cho người lao động theo quy định.
    + Đối với lĩnh vực giáo dục và Đào tạo:  Bậc học mầm non tiếp tục nghỉ học; Các trường Tiểu học và Trung học cơ sở tiếp tục tổ chức học online theo kế hoạch cho tới khi có văn bản mới, chú trọng việc xây dựng phương án học online đảm bảo chương trình, chất lượng giảng dạy và học tập.
     + Đối với các đơn vị hành chính sự nghiệp của Thành phố: Trong thời gian vừa qua, tại một số cơ quan, đơn vị cấp uỷ, chính quyền, đoàn thể từ thành phố đến cơ sở số cán bộ, công nhân, viên chức, người lao động bị mắc COVID-19 có xu hướng tăng, làm giảm hiệu suất, chất lượng công việc, ảnh hưởng đến tiến độ, nhiệm vụ công tác năm 2022. Để khắc phục tình trạng trên, đối với những trường hợp mắc COVID - 19 không có triệu chứng hoặc triệu chứng nhẹ (vẫn xử lý được công việc) tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ được giao bằng hình thức trực tuyến, không để công việc bị tồn, chậm. Trường hợp người mắc COVID-19 không có khả năng xử lý công việc, thủ trưởng các cơ quan, đơn vị, địa phương kịp thời phân công người khác để xử lý công việc không để công việc bị tồn, chậm tiến độ; Nêu cao tinh thần tiên phong gương mẫu của người Đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của các cơ quan, đơn vị, UBND các xã, phường trong công tác tuyên truyền, khuyến khích đến gia đình, người thân, bạn bè không ra khỏi nhà khi không cần thiết để chung tay, góp sức với ngành y tế, với các cấp chính quyền trong giai đoạn cấp bách phòng chống dịch COVID -19.
       Cùng với đó, để thực hiện tốt các biện pháp đạt hiệu quả, Uỷ ban nhân dân thành phố Cao Bằng cũng đã giao nhiệm vụ cụ thể cho từng cơ quan, đơn vị và Uỷ ban nhân dân 11 phường, xã triển khai thực hiện đồng bộ các biện pháp đề ra. Đồng thời đề nghị Ủy ban Mặt trận tổ quốc Việt Nam thành phố Cao Bằng và các tổ chức đoàn thể, chính trị, xã hội từ thành phố đến phường, xã  tăng cường phối hợp chặt chẽ với các cấp chính quyền trong công tác tuyên truyền, giám sát, nhắc nhở các tổ chức, doanh nghiệp và Nhân dân tuân thủ các biện pháp phòng chống dịch; tiếp tục vận động các tổ chức, doanh nghiệp và nhân dân ủng hộ nguồn lực cho Quỹ phòng, chống dịch COVID - 19 của Thành phố. Tăng cường công tác tuyên truyền đến mọi người dân bằng nhiều hình thức, để mọi người dân tự giác chấp hành các biện pháp phòng chống dịch tại các văn bản chỉ đạo của Trung ương, của Tỉnh, đặc biệt là việc áp dụng yêu cầu 5K của Bộ Y tế.
       Trước những diễn biến phức tạp của dịch bệnh COVID - 19, đặc biệt là trong thời gian gần đây số ca nhiễm Covid 19 liên tục tăng nhanh, trong khi các điều kiện về phòng, chống dịch bệnh của thành phố Cao Bằng còn nhiều khó khăn, lực lượng y tế mỏng. Để đảm bảo an toàn sức khỏe, tính mạng của người dân dân, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân thành phố Cao Bằng kêu gọi các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp đóng chân trên địa bàn và toàn thể nhân dân thành phố Cao Bằng phát huy tinh thần đại đoàn kết dân tộc, tự lực, tự cường, chung sức, đồng lòng quyết tâm thực hiện tốt công tác phòng, chống dịch và sớm đẩy lùi dịch bệnh COVID-19.

Bùi Toàn (T/h)